ups چیست؟
امروزه با وجود مادربرد هايي كه خيلي هم گران نيستند مي توانيد از روش هاي ارزان قيمت مختلفي براي حفاظت مادربرد كامپيوتر در برابر مشكلات منبع تغذيه (برق شهر) استفاده كنيد. ولي هيچ روشي مانند استفاده از Ups يا يك منبع تغذيه بدون وقفه نمی تواند از مادربرد يا ساير تجهيزات گرانقيمت شما در برابر مشكلات برق حفاظت كند. زمانيكه شما يك سرور يا كامپيوتر گرانقيمت داريد اهميت وجود Ups بيشتر مي شود. Ups برای نوسانات ناخواسته برق ورودي و كنترل ولتاژ آن داراي مدارات خاصي است و براي حل مشكل قطع برق يا افت بيش از حد ولتاژ (افت ولتاژ براي بسياري تجهيزات مضر است يا سبب از كار افتادن موقت آنها می شود. از باتري استفاده مي كند كه كل اين مچموعه را تغذيه پشتيبان مي گويند.
اما براي انتخاب يك Ups به شما بستگي دارد كه چه ميزان مي خواهيد خرج كنيد و Ups را براي چه منظوري مورد استفاده قرار مي دهيد. مصرف انرژی آنچه محافظت مي كنيد عامل ديگري است كه در خريد Ups نقش مهمی ايفا مي كند. واحدي كه بوسيله آن ظرفيت Ups يا مقدار انرژي كه به شما ميدهد بيان مي شود عبارت است از آمپرساعت. مثلاً يك Ups پنجاه آمپر ساعت مي تواند دستگاه شما را با جريان 2 آمپر به مدت 25 ساعت يا با جريان 5 آمپر به مدت 10 ساعت تغذيه كند. توجه داشته باشيد كه ميزان جريان را مصرف دستگاه تعيين مي كند پس زمان تغذيه براي يك Ups مشخص به ميزان مصرف دستگاه شما دارد. بديهي است در صورتيكه زمان بحراني كه به يك منبع تغذيه احتياج داريد كوتاه باشد مي توانيد از Ups با آمپر-ساعت كمتر و در نتيجه ارزانتر استفاده كنيد. البته يك محدوديت هم در اين زمينه وجود دارد و آن اين است كه جريان نامی Ups شما بايد از كل برق دستگاههاي شما (به آمپر) بزرگتر باشد.
هيچگاه از يك محافظ لوازم برقي (مانند محافظ يخچال يا كامپيوتر) در خروجي يك Ups استفاده نكنيد يا به عبارت ديگر زمانيكه از Ups استفاده مي كنيد نبايد از اين محافظ ها به طور همزمان برای يك دستگاه استفاده كنيد چون باعث صدمه ديدن دستگاه شده و حتي از نظر ايمني شما هم مي تواند خطرناك باشد.
لوازم الكتريكی معمولا نسبت به نوسانات ولتاژ برق بسيار حساس هستند. و همانطور كه میدانید نوسان ولتاژ در برق شهر تقريبا يك امر روزمره است. كارخانجات توليد كننده وسايل الكتريكي معمولا از يك منبع تغذيه براي رفع اين مشكل استفاده میكنند.
معمولا كار يك منبع تغذيه در اين گونه وسايل جلوگيری از نوسانات برق مخرب برای دستگاه میباشد. ولی زماني كه برق شهر قطع میشود از منبع تغذيه هم كاری بر نمیآيد.
اگر از كامپيوترتان زياد استفاده میكنيد احتمالا تا بحال برای شما هم پيش آمده كه در هنگام كار با كامپيوترتان برق قطع شده باشد واگر انسان خوش شانسی هستيد احتمالا هنوز كامپيوترتان درست كار میكند. البته در بيشتر موارد حداقل مادربرد كامپيوتر آسيب میبيند. اگر CPU نسوخته باشد بايد گفت هنوز هم نسبتا انسان خوش شانسی هستيد.
امروزه با وجود مادربردهايی كه خيلی هم گران نيستند میتوانيد از روشهای ارزان قيمت مختلفی برای محافظت مادربرد كامپيوتر در برابر مشكلات منبع تغذيه (برق شهر) استفاده كنيد. ولی هيچ روشی مانند استفاده از UPS و Uninterruptible Power Supplies يا يك منبع تغذيه بدون وقفه نمیتواند از تجهیزات گرانقيمت شما در برابر مشكلات برق حفاظت كند. زمانيكه شما يك سرور يا كامپيوتر گران قيمت داريد اهميت وجود UPS بيشتر میشود.
UPS برای نوسانات ناخواسته برق ورودی و كنترل ولتاژ آن دارای مدارات خاصی است و برای حل مشكل قطع برق يا افت بيش از حد ولتاژ (افت ولتاژ برای بسياری تجهيزات مضر است يا سبب از كار افتادن موقت آنها میشود) از باتری استفاده میكند كه كل اين مجموعه را تغذيه پشتيبان میگويند.
انواع UPS
در مفهوم کلی به دو نوع و فرم وجود دارد: آنلاین (UPS Online) آفلاین (Line Interactive UPS و هر کدام از این دو میتوانند با شکل موج خروجی سینوسی ، شبه سینوسی، مربعی و... باشند.
UPS آنلاین Online
در ابتدا برق شهر یا ورودی را از AC به DC تبدیل میکند وسپس برق DC را به AC تبدیل میکند و در این فرایند کاملا خروجی از ورودی ایزوله می باشد و این بهترین حالت یک UPS هست. اما اینورتر همیشه در مدار قرار دارد و عملیات تبدیل را انجام میدهد. در این مدلها زمان سوئیچ کردن بین وضعیت استفاده از باتری (back up mode) و استفاده از برق شهر (normal mode) صفر میلی ثانیه میباشد.
UPS آفلاین Offline
در مدل های Offline اینورتر یا مبدل فقط زمانی به کار میافتد که برق ورودی قطع و یا از محدوده معین خارج شده باشد به عبارتی دیگر UPS برق شهر را در زمان اتصال به خروجی bypass میکند و فقط عملیات استاب لایزر را انجام می دهد و زمان انتقال معمولا بین 1 تا 3 میلی ثانیه میباشد.
نکته: زمان کمتر از 4 میلی ثانیه سیستمهای کامپیوتری متوجه قطع برق نمیشوند.
Simulated Sin Wave
سیستمهای شبه سینوسی این شکل موج در UPSهای شبه سینوسی در زمان قطع برق ایجاد میشود و شکل موج DC به صورت پلهای میباشد که UPS سعی میکند شکل موج برق شهر را شبیه سازی نماید.
اما چگونه ميتوان يك UPS خوب انتخاب كرد؟
در جواب اين سوال بايد گفت اين موضوع كاملا بستگی به ميزان توانائی شما در پرداخت میباشد و UPS را برای چه منظوری مورد استفاده قرار میدهيد. مصرف انرژی آنچه محافظت میكنيد عامل ديگری است كه در خريد UPS نقش مهمی ايفا میكند. واحدی كه بوسيله آن ظرفيت UPS يا مقدار انرژی كه به شما میدهد بيان میشود عبارت است از آمپر- ساعت. مثلاً يك UPS پنجاه آمپر ساعت میتواند دستگاه شما را با جريان 2 آمپر به مدت 25 ساعت يا با جريان 5 آمپر به مدت 10 ساعت تغذيه كند. توجه داشته كه ميزان جريان مصرفی را مصرف دستگاه تعيين میكند پس زمان تغذيه برای يك UPS مشخص به ميزان مصرف دستگاه شما دارد.
بديهی است در صورتی كه زمان بحرانی كه به يك منبع تغذيه احتياج داريد كوتاه باشد میتوانيد از UPS با آمپر ساعت كمتر و در نتيجه ارزانتر استفاده كنيد. البته يك محدوديت هم در اين زمينه وجود دارد و آن اين است كه جريان نامی UPS شما بايد از كل برق دستگاههای شما (به آمپر) بزرگتر باشد. (هر سیستم با مونیتور "15 و بدون رایتر و اسپیکر و لوازم جانبی و پر مصرف تقریبا 400w مورد محاسبه قرار میگیرد و در انتها برای اطمینان 200w به عدد کل اضافه کنید).
نكته: بايد به آن توجه كنيد اين است كه هيچگاه از يك محافظ برقی (مانند محافظ يخچال يا كامپيوتر) در خروجی يك UPS استفاده میكنيد نبايد از اين محافظها به طور همزمان برای يك دستگاه استفاده كنيد چون باعث صدمه ديدن دستگاه شده و حتي از نظر ايمنی شما هم میتواند خطرناك باشد.
معمولا قيمت UPS بازهای بزرگ دارد تا كسانی كه از توانايی مالی كمتری برخوردارند هم بتوانند آن را تهيه كنند. البته طبيعی است كه قيمت بالاتر كيفيت و امكانات بيشتری را برای شما به همراه خواهد داشت.