خط کش (ruler)

اندازه گیری با خط کش های مدرج

خط کش های فلزی خط کش عموما با دقت بالاتری نسبت به مترها تهیه می‌شوند دقت خط کش های فلزی 5/0 یا 1 میلی متر است جنس این خط کش ها به ضخامت آن ها بستگی دارد و معمولا با ابعاد و جنس های مختلف ساخته می‌شوند.
خط کش هایی نیز وجود دارند که یک لبه آنها بر حسب میلیمتر و لبه دیگر بر حسب اینچ مدرج شده است. خط کش های فلزی در انواع مختلف تولید می‌شوند و در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند.

خط کش های تخت

این خط کش ها که تقریبا معمولی ترین خط کش ها است در کارهای فلزکاری برای رسم خط و یا اندازه گیری به کار گرفته می شود جنس این خط کش ها از فولادی تهیه شده که در مقابل ضربه و خمش مقاوم هستند.

خط کش قلاب دار

این خط کش به دلیل اینکه قلابی در انتهای آن دارد برای اندازه گیری قسمت داخلی کاسه ساچمه ها، فلکه ها و طول سوراخ های شیاردار مناسب است. زیرا هنگام اندازه گیری می توان قلاب آن را در پیشانی قطعه قرار داد. استفاده از این ابزار دقت اندازه گیری را بالا می برد. این نوع خط کش ها دارای تقسیمات میلیمتری و اینچی هستند. لازم به توضیح است که قلاب نصب شده می تواند ثابت و یا قابل تنظیم نیز باشد.

خط کش با انتهای مدرج

این خط کش ها تشکیل شده اند از یک دسته آجدار که یک طرف آن مهره محکم کننده و طرف دیگر آن حالت یک بست را دارد که با مهره مذکور ارتباط دارد. روی این مجموعه قطعات کوچکی سوار می‌شود. این خط کش ها برای اندازه گیری جای خارها و سوراخ ها و یا مکان هایی که اندازه گیری سطوح آنان به دشواری میسر است می توان استفاده کرد. لازم به توضیح است هر کدام از این قطعات دارای یک طول خاص است.

خط کش کولیسی

این نوع خط کش ها دارای یک خط کش ثابت و یک قسمت کشوی لغزان هستند که توسط یک پیچ می توان کشوی را روی خط کش مدرج محکم نمود. از این نوع خط کش ها نساجها برای اندازه گیری تعداد گره های موجود در یک طول مشخص از فرش استفاده می کنند.

خط کش قابل انعطاف

این خط کش ها از فولاد فنر ساخته شده و کاملا انعطاف پذیر هستند به طوری که می توانند کاملا فرم گرفته و روی سطوح منحنی بنشینند زیرا که طول قوس ها را نمی توان با خط کش های معمولی اندازه گیری کرد. بنابراین توسط این خط کش ها می‌توانند به راحتی قوس های قطعات را اندازه گرفت.

خط کش پایه دار

از یک خط کش فلزی که پایه آن از چدن تشکیل شده است و زیر سطح آن سنگ زده می شود و خط کش در شیار جانبی آن قرار گرفته و به وسیله پیچ در آن محکم می شود مورد استفاده خط کش پایه دار اندازه گیری ارتفاع و عمق قطعات است.

خط کش با انتهای شیب دار (‌لب بریده)

این خط کش برای اندازه گیری قطعاتی که دارای گوشه های گرد می باشند در این صورت برای اندازه گیری طول قطعه نمی توان از خط کش تخت استفاده کرد چون اگر پیشانی خط کش به پیشانی پله مماس شود،‌ لبه خط کش روی قطعه قرار نگرفته است این نوع خط کش همانطور که از اسمشان معلوم است ابتدای لبه آنها بریده شده است بنابراین نوع خط کش ها وسیله مناسبی برای اندازه گیری طولی هستند.

خط کش تلسکوپی

خط کش تلسکوپی از چند قطعه استوانه ای تشکیل شده است که قطرهای مختلفی دارند و به راحتی می توانند در داخل یکدیگر جمع شوند. یک سر این خط کش دارای قلابی برای اتصال سر خط کش به لبه کار است.

خط کش عمق سنج

برای اندازه گیری عمق سوراخ ها،‌خزینه ها و شیارها طراحی شده است که دارای خط کش مدرج بوده و از طرفی چون هنگام اندازه گیری خط کش آن موازی با سوراخ قطعه کار قرار می گیرد در نتیجه خطای اندازه گیری نسبتا کم خواهد بود. این وسیله تشکیل شده است از یک بدنه شیاردار که جنس آن از فولاد آبکاری شده می باشد و یک خط کش از جنس فولاد سخت. معمولا خط کش را داخل شیار (کشویی) پایه قرار داده و به وسیله یک پیچ سراج دار در هر فاصله که لازم باشد بوسیله دست محکم می کنند.