متر لیزری/فاصله سنج لیزری چیست؟

تاريخ : ۱۳۹۱/۹/۲۹

متر لیزری و فاصله سنج اولتراسونیک

امروزه با افزایش ساخت و ساز و افزایش ابعاد ساختمان ها، اندازه‌ گیری با وسایل مرسوم تولید خطای بالایی می‌کند. از این رو نیاز به ابزار دقیق برای اندازه‌گیری در فواصل دور و در عین حال ساده برای کاربر کاملا احساس می شود. با استفاده از این وسیله کوچک و قابل حمل و مقاوم در برابر ضربه، به راحتی می توانید بدون نیاز به فرد دیگری تنها با فشردن یک دکمه طول، مساحت، حجم را حساب کنید. در مکان های که به سادگی امکان استفاده از مترهای نواری نیست این وسیله به راحتی به کمک شما می آید. 

فاصله سنج لیزری چیست؟

دستگاه فاصله سنج لیزری وسیله‌ای است که از پرتو لیزر برای تعیین فاصله اجسام استفاده می‌کند. عمومی‌ترین نوع فاصله سنج لیزری براساس زمان پرواز نمونه به وسیله فرستادن یک پالس لیزر در یک باریکه پرتو به سمت جسم و اندازه گیری زمان صرف شده پرتو برای اینکه از هدف منعکس شده و به فرستنده باز گردد عمل می‌کند. به خاطر سرعت بالای نور این تکنیک برای اندازه گیری‌های با دقت کمتر از میلیمتر مناسب نیست به طوری که اغلب سه گوشه سازی و روش‌های دیگر به کار می‌روند.

 

کاربردهای متر لیزری

 

روش های مسافت سنجی به‌ وسیله لیزر

  1. تعیین زمان رفت و برگشت یک تپ (پالس) قوی لیزری از مبدا تا هدف.
  2. روش تداخل‌ سنجی (یعنی یک باری که لیزر به هدف برخورد کرده و خودش جمع شود و از روی فریزهای تداخلی اندازه گیری انجام می‌شود).
این روش ها در صورتی که هدف ما خاصیت بازتاب نداشته باشد، بدون فایده خواهد بود.

پالس

پالس ممکن است طوری کدگذاری شود که احتمال دچار پارازیت شدن فاصله یاب کاهش یابد. این امر با استفاده از تکنیک‌های اثر داپلر برای تشخیص اینکه ممکن است شی به سمت فاصله یاب یا جهت‌های دیگر حرکت کند و اینکه چه سرعتی دارد ممکن می‌شود.
دقت ابزار به وسیله زمان سقوط یا صعود پالس لیزر و سرعت دریافت کننده تعیین می‌شود. نوعی که از پالس‌های لیزری خیلی سریع استفاده می‌کند و یک آشکارساز خیلی سریع دارد می‌تواند فاصله شی را تا حد چند میلیمتر تعیین کند.

حوزه تغییر

با وجود اینکه پرتو باریک شده، ولی می‌تواند در طی فواصل طولانی در نتیجه واگرایی پرتو لیزر گسترش یافته و پخش شود. این پدیده به علت مجاورت با حباب‌های هوا (که مانند لنزی عمل می‌کنند که تغییراتی در حدود اندازه‌های میکروسکوپی تا تقریبا نصف ارتفاع مسیر پرتو لیزر بالای زمین دارند) ایجاد می‌شود.
این اغتشاشات اتمسفری با پراکندگی خود لیزر و با حلقه‌های متقاطع بهم می‌پیوندد که سبب می‌شود حباب‌های گرم به طورجانبی بهم فشرده شوند، که ممکن است به صورتی که سبب مشکل در صحت خواندن فاصله یک شی شوند با هم ترکیب گردند، مثلا زیر برخی درختان یا پشت بوته‌ها و شاخ و برگ‌ها یا حتی در فواصل طولانی بیشتر از ۱۰ کیلومتر در فضای باز و نواحی خالی تاریک.
بعضی نورهای لیزری ممکن است که از شاخ و برگ های نزدیک تر به شیء بازگشت داده شوند که باعث بازگشت دادن زود و خواندن کم دقت می‌شود. در عوض در فواصل بیشتر از ۳۶۵ متر، هدف اگر در مجاورت زمین باشد ممکن است به راحتی در یک سراب ناپدید شود، که این سراب به دلیل تغییرات دما در هوا در مجاورت بیابان داغ که باعث خمیدگی نور لیزر می‌شود بوجود می‌آید.
تمامی اثرات باید در محاسبات گنجانده شوند.

محاسبات

فاصله بین نقطه A وB با رابطه زیر داده شده
D=ct/2
که c سرعت نور در اتمسفر و t مقدار زمان برای طی طریق بین A و B است.
t= φ/ω
که تاخیری است که به وسیله جابجایی نور ایجاد می‌شود ω فرکانس زاویه‌ای تلفیق نوری است. سپس با جایگذاری مقادیر در معادله اول داریم
D=ct/2،D=۱/۲ ct=۱/۲ c·φ/ω=c/(4πf) (Nπ+Δφ)=c/4f (N+ΔN)=U(N+
در این رابطه U به عنوان واحد طول، Δφ به عنوان تاخیر قسمتی که کامل نشده، ΔN به عنوان مقدار دسیمال ΔN=φ/ω هستند.

تمیز دادن

بعضی ابزار قادرند که بین چند انعکاس را تشخیص دهند، مانند بالا. این ابزار از آشکارسازهای مشخص کننده شکل موج استفاده می‌کنند به طوری که می‌توانند مقدار نور بازگشتی در یک زمان مشخص را تعیین کنند، که معمولاً خیلی کوتاه‌است. شکل موج یک پالس لیزر که به یک درخت و سپس به زمین برخورد می‌کند دو پیک خواهد داشت. اولین پیک فاصله تا درخت خواهد بود و دومی فاصله تا زمین.
توانایی ابزارهای سوار شده بر هواپیما برای تشخیص درون سایه‌های غلیظ و سطوح نیمه انعکاسی دیگر مانند اقیانوس کاربردهای زیادی را برای ابزارهای حمل و نقل هوایی تامین می‌کند، مانند:
ساختن "زمین عریان"، نقشه‌های مکان نگاری شده با حذف درختان
ساختن نقشه‌های دارای تراکم گیاهی
عمق سنجی (اندازه گیری مکان نگاری زیر اقیانوس)
خطر آتش جنگل‌ها
تهدید شسته شدن موانع جزایر

فن‌آوری‌های متر لیزری

زمان پرواز

زمان صرف شده برای یک پالس نور برای طی کردن فاصله رفت و برگشت تا هدف. با دانستن سرعت نور و اندازه گیری دقیق زمان طی شده، فاصله محاسبه می‌شود. تعداد زیادی پالس پشت سر هم پرتاب می‌شود که معمولاً پاسخ متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به مدار خیلی دقیق دارای زمان بندی زیر نانو ثانیه نیاز دارد.

انتقال فاز چند فرکانسی

این روش، انتقال فاز فرکانس‌های چندگانه بازگشتی را اندازه گیری می‌کند وسپس چند معادله همزمان را جهت اندازه گیری نهایی حل می‌کند.
تداخل: دقیق‌ترین و مفیدترین تکنیک برای اندازه گیری تغییرات فاصله نسبت به فواصل مطلق.
تصویر:یک فاصله سنج برد بالا که قادر به اندازه گیری فاصله ۲۰ کیلومتر است و روی یک سه پایه با پایه سه گوش سوار شده‌است. این دستگاه حرکات قوسی و بالا و پایین را نیز پشتیبانی می‌کند.

اندازه گیری ارتفاع سقف های بلند، اندازه گیری عمق چاه، اندازه گیری مساحت سر پله ها (مساحت رنگ کاری یا آجر کاری)، اندازه گیری مساحت سالن ها و مکان های با مساحت زیاد.
وسیله فوق بهترین و سریعترین و راحتترین وسیله برای اندازه گیری فاصله می باشد آن هم بوسیله استفاده از بهترین روش (امواج اولتراسونیک)
بدون نیاز به حمل مترهای سنگین پارچه ای یا خطر مترهای فلزی فنری (تیز بودن لبه های آن ها) و عدم نیاز به وجود نفر دوم جهت نگه داشتن سر متر و همچنین رفع مشکل اندازه گیری مکان هایی که دسترسی به فاصله مقصد آن ها سخت است مانند سقف و..

نظامی

یک تیر انداز ماهر هلندی در حال استفاده از دوربین های دو چشمی فاصله سنج لیزری و تفنگ مگنام فاصله سنج‌ها یک فاصله دقیق را برای اهدافی که دورتر از فاصلهٔ شلیک مستقیم هستند برای تیراندازها و توپخانه‌ها فراهم می‌کنند. آنها همچنین می‌توانند برای تلفیق و مهندسی نظامی هم استفاده شوند.
فاصله سنج‌های نظامی دستی در محدوده‌های ۲ تا ۲۵ کیلومتری عمل می‌کنند و با دوربینهای دو چشمی و تک چشمی ترکیب می‌شوند. وقتی فصله سنج با یک قطب نمای مغناطیسی دیجیتال (DMC) و انحراف سنج ترکیب شود می‌تواند گرای مغناطیسی، شیب و ارتفاع (طول) اهداف را فرا هم کند. بعضی از فاصله سنج‌ها همچنین می‌توانند سرعت اهداف را نسبت به مشاهده کننده تعیین کنند. بعضی دیگر از فاصله سنج‌ها کابل یا ارتباط بیسمی دارند که آن ها را قادر می‌سازد که داده هایشان را به سایر تجهیزات مثل رایانه کنترل آتش بفرستند. بعضی مدل ها همچنین امکان اضافه کردن مدلهای دید در شب را ارائه می‌کنند. اکثر فاصله سنج‌ها از باتریهای استاندارد یا قابل شارژ استفاده می‌کنند.
مدل های قویتر فاصله سنج‌ها فاصله را تا ۲۵ کیلومتر اندازه می‌گیرند و به طور معمول روی سه پایه یا مستقیما روی یک خودرو یا شاسی توپ جنگی نصب می‌شوند. در موارد امروزی تر مدل های فاصله سنج با تجهیزات دمایی مداری و دید در شب و روز ترکیب می‌شوند. اکثر فاصله سنج‌های پیشرفته نظامی می‌توانند با رایانه‌ها ترکیب شوند.
برای کم اثر کردن فاصله سنج‌های لیزری و اسلحه‌های ردیاب لیزری در برابر اهداف نظامی، نیروهای نظامی متفاوت رنگ‌های جذب کننده لیزر را برای وسایل نقلیه خود گسترش داده‌اند. بعضی از اجسام نور لیزر را خیلی خوب بازتاب نمی‌کنند و استفاده از فاصله سنج لیزری روی آن ها دشوار است.

مدلسازی سه بعدی

این پویشگرscanner (سنسور لیدار) می‌تواند برای پویش ساختمان ها، بناهای سنگی و... به منظور تولید یک مدل سه بعدی استفاده شود. LIDAR می‌تواند پرتو لیزری خود را در محدوده‌های وسیع هدایت کند:سر آن افقی می‌چرخد، یک آینه عمودی حرکت می‌کند. پرتو لیزری برای اندازه گیری فاصله تا اولین جسم روی مسیرش استفاده می‌شود.
این پویشگرscanner) LIDAR) می‌تواند برای پویش ساختمانها، بناهای سنگی و... به منظور تولید یک مدل سه بعدی استفاده شود. LIDAR می‌تواند پرتو لیزری خود را در محدوده‌های وسیع هدایت کند:سر آن افقی می‌چرخد، یک آینه عمودی حرکت می‌کند. پرتو لیزری برای اندازه گیری فاصله تا اولین جسم روی مسیرش استفاده می‌شود.
فاصله سنج‌های لیزری به شدت در شناسایی و مدلسازی اجسام سه بعدی و انواع زیادی از رشته‌های مرتبط با تصاویر مجازی رایانه‌ای استفاده می‌شوند. این فناوری قلب پویشگرهای (scanner) سه بعدی زمان پرواز (time-of-flight) را تشکیل می‌دهند. در مقایسه با ابزارهای نظامی توصیف شده در بالا فاصله سنج‌های لیزری توانایی‌های پویشی (scanning) با دقت بالا را با حالت های یک وجهی یا پویش ۳۶۰ درجه‌ای ارائه می‌کنند.
تعدادی از راهکارها (algorithms) برای تطبیق محدودهٔ داده‌هایی که از زوایای متفاوت از یک جسم دریافت شده‌اند به منظور تولید مدلهای سه بعدی کامل با حداقل خطای ممکن گسترش یافته‌اند. یکی از مزیتهایی که فاصله سنج‌های لیزری نسبت به سایر روشهای تصویر مجازی رایانه‌ای دارند این است که رایانه نیازی به مرتبط کردن خصوصیات دو تصویر برای تعیین اطلاعات عمق (مثل روش های برجسته بینی) ندارد.
فاصله سنج‌های لیزری که در کاربردهای تصاویر رایانه‌ای استفاده می‌شوند معمولاً وضوح عمق با دقت یک دهم میلیمتر یا کمتر را دارند. با استفاده از فنهای (techniques) سه گوشه سازی یا اندازه گیری شکست می توان به این هدف رسید.

ورزشی

فاصله سنج‌های لیزری می‌توانند به طور موثر در ورزش های متفاوتی که به اندازه گیری دقیق فاصله احتیاج دارند استفاده شوند مثل گلف، شکار و تیراندازی.

فرآیندهای تولید صنعتی

یکی از کاربردهای مهم، استفاده از فناوری فاصله سنج لیزری در طول اتوماسیون سامانه‌های مدیریت انبار و فرآیندهای تولید در صنعت فولاد است.

ابزار اندازه گیری لیزری

فاصله سنج‌های لیزری همچنین می‌توانند در چندین صنعت مثل ساختمان، نوسازی و املاک به جای متر استفاده شوند. در حالیکه برای اندازه گیری یک فضای بزرگ مثل یک اتاق در یک مسیر مستقیم بدون مانع با متر نیاز به دو نفر است، با یک وسیلهٔ اندازه گیری لیزری می توان این کار را با یک نفر آن هم تنها با نیاز به یک مسیر دید انجام داد. ابزار اندازه گیری لیزری نوعا توانایی تولید بعضی محاسبات را دارند مثل مساحت یا حجم یک اتاق.

ایمنی

فاصله سنج‌های لیزری برای مشتریان، دستگاههای لیزری کلاس یک هستند و بنابراین برای چشم ایمن شناخته می‌شوند. بعضی از فاصله سنج‌های لیزری برای استفاده‌های نظامی از سطح انرژی کلاس یک تجاوز می‌کنند.

استفاده بسیار آسان و راحت از متر لیزری

فقط کافیست نور لیزر ساطع شده از دستگاه را به روی هدف مورد نظرتان بتابانید و دستگاه را نیز در جائی که می خواهید از آنجا فاصله اندازه گرفته شود نگهدارید و دکمه را بزنید. فاصله دستگاه تا آن هدف به صورت دیجیتالی و با دقت بسیار بالا بر روی صفحه نمایش دستگاه به شما نشان داده می شود  به همین راحتی و علاوه بر این دارای یک محاسبه گر قوی جهت محاسبه مساحت یا حجم مکانی که می خواهید نیز می باشد.