آموزش مقدماتی کار با جی پی اس

آموزش مقدماتی کار با جی پی اس

همانطور که می دانید چی پی اس با تشخیص سیگنال هایی که توسط گیرنده ای در زمین که از فرستنده های ماهواره هایی که خارج از جو زمین قرار دارد مکان فعلی ما را تشخیص می دهد در این مطلبی می خواهیم روش کار این دستگاه و روش استفاده از آن را بررسی کنیم.

اصول کار دستگاه

جی پی اس بنا به اصول تابش و بازتابش امواج کار می کند؛ بدین صورت که دستگاهی که در دست دارید به صورت مداوم امواجی را برای ماهواره های جغرافیایی می فرستد و آنها نیز پس از تقویت امواج آنها را به اصطلاح باز برمی گردانند؛ حال با محاسبه سرعت وزمان رفت و برگشت امواج دستگاه با یک فرمول ساده فیزیکی (x=vxt) فاصله خودش از ماهواره را مشخص می کند و با دانستن محل ماهواره (که همراه با امواج بازتاب شده از ماهواره به دست می آورد) کره ای فرضی به شعاع X در اطراف ماهواره رسم میکند و خودش رابر روی سطح آن قرار می دهد. اما نمی تواند نقطه دقیقی را به عنوان محل استقرار نشان دهد (چون بر روی یک کره بینهایت نقطه و جود دارد). اما با دو ماهواره چطور؟ باز هم نه (چون فصل مشترک دو کره یک دایره است). با سه تا هم نمی شود (چون فصل مشترک یک کره و یک دایره دو نقطه است و زمانی نقطه استقرار به دست خواهد آمد که از دو نقطه یکی با فاصله از ماهواره چهارم به دست بیاید. مثل یافتن محل زلزله

بخش سخت افزاری

قسمت های قابل لمس جی پی اس گارمین اترکس از یک صفحه ال سی دی، درپوش جاباطری، گیره باز کردن درپوش، بند حائل، درپوش محل اتصال کابل به رایانه و پنج دکمه کاربری دستگاه تشکیل شده است؛ دکمه های طرف راست؛ پایینی دکمه خاموش-روشن کردن دستگاه و بالایی دکمه تعویض صفحه کار (page) است. دکمه های طرف چپ؛ پایینی دکمه تأیید و دو دکمه بالا دکمه های جهت هستند که در حالت های مختلف، وظایف متفاوتی را انجام می دهند.
منبع تغذیه دستگاه دوعدد باطری 1.5 ولت آلکالن است که با توجه به شرکت تولید کننده دستگاه جی پی اس، باتری قلمی (AA) یا نیم قلمی (AAA) است. باتری های آلکالن با گذشت زمان خاصیت خود را از دست نمی دهند و در ضمن آمپر خروجی آن ها بیشتر از باتری های اسیدی رایج است. واضح است که هر چه آمپر خروجی باطری موردنظر بیشتر باشد کارکرد دستگاه بهتر خواهد بود.

شروع کار

ابتدا دستگاه را بافشردن دکمه خاموش- روشن در حالت روشن قرار می دهیم؛ بعد از روشن شدن دستگاه؛ یک انیمیشن کوتاه می بینید. (این صفحه فقط در هنگام روشن شدن دستگاه دیده می شود و جزو صفحات کاری نیست)

صفحه ردیابی (صفحه اول)

در این صفحه روند اتصال به ماهواره را توسط جی پی اس می بینید. قبل از شروع کار، دستگاه باید حداقل به چهار ماهواره متصل شود که البته این کار را به صورت خود کار انجام می دهد. تا زمانی که دستگاه به هر چهار ماهواره وصل نشود در بالای صفحه نوشته (wait…tracking satellites) را می بینید و زمانی دستگاه آماده به کار خواهد بود که نوشته (readyto navigateaccuracy11m) را ببینید. در این پیام همچنین دستگاه می گوید که با توجه به اتصالات حاضر دستگاه ممکن است 11 متر خطای محاسبه داشته باشد. مسلم است که هر چه اتصالات قویتر و تعداد ماهواره ها بیشتر باشد خطا کمتر خواهد بود. در این صفحه شما کار زیادی نمی توانید انجام دهید. فقط با فشردن دکمه تأیید و انتخاب گزینه (advancedskyview) می توانید بیشتر در جریان (روند اتصال) قرار بگیرید. برای بازگشتبه حالت قبلی دوباره دکمه تأیید را بزنید و گزینه (normal skyviwe) را انتخاب کنید. در این حالت گزینه دیگری نیز قابل دسترس است (set up display) در این حالت می توانید با استفاده از دکمه های جهت شدت رنگ صفحه را تنظیم کنید.
اگر به دلایلی اتصال به ماهواره با موفقیت همراه نباشد یا به دلیلی روند اتصال مختل شود (وجود مانع یبین دستگاه و ماهواره، ابری بودن هوا، نزدیکی به خطوط فشار قوی برق و...) پیغام (weaksignal new clearviewof sky) را خواهید دید و سوال (weak GPS signals?) بر روی صفحه خواهد آمد. در این حالت می توانید با فشردن دکمه تأیید، دوباره جستجو را شروع کنید.

نقشه راه (صفحه دوم)

بعد از اینکه دستگاه آماده به کار شد. می توانید با فشردن دکمه تغییر صفحه کار به این صفحه بیایید.

در وسط این صفحه یک آدمک می بینید. این آدمک شما هستید..! اگر همینطور که جی پی اس را در دست دارید راه بروید آدمک وسط صفحه هم راه می رود و اگر بایستید، می ایستد. همینطور که آدمک حرکت می کند مسیری را که طی کرده اید پشت سرش می کشد. این به شما کمک می کند که مسیر بهینه را طی کنید و در عین حال راه تان را هم گم نکنید. البته کاربرد های خیلی زیادتری دارد.
در این صفحه می توانید با زدن دکمه های جهت بر روی نقشه صفر زوم کنید. (به مقیاس پایین صفحه دقت کنید). در بالای صفحه نیز می توانید زاویه دستگاه (زاویه حرکت) راببینید.
در این صفحه با زدن دکمه تأیید سه گزینه خواهید دید گزینه اول آدمک را به یک فلش تبدیل میکند؛ گزینه دوم خاموش یا روشن کردن بزرگنمایی خودکار. گزینه سوم نمایش یا پنهان کردن نقاط پرچم بین راه.

کمپاس (صفحه سوم)

با زدن دوباره دکمه page به این صفحه می آیید. این صفحه را می توان صفحه اصلی یک جی پی اس دانست. در حالت عادی شکل کمپاس عادی است و مثل یک کمپاس ساده جهت شمال را نشان میدهد و نوشته بالا هم زاویه قرارگیری خط جی پی اس (یک خط در پایین صفحه و یک فلش در بالای صفحه نمایشگر) نسبت به شمال جغرافیایی؛ در این صفحه با زدن دکمه های جهت می توان به ترتیب چرخشی (بعد از آخرین گزینه دوباره به گزینه اول بر می گردد) گزینه های زیر را در پایین صفحه دید.

1. Trip odometer: این گزینه مسیر طی شده با جی پی اس رااز شروع کار تا زمان حاضر نشان می دهد.
2. Trip time: این گزینه بعد از شروع کار با جی پی اس به صورت یک تایمر زمان سفر را محاصبه می کند و نمایش می دهد.
3. Sunset: زمان غروب آفتاب به وقت محلی را نشان میدهد.
4. Sunrise: زمان طلوع را برای روز حاضر نشان میدهد.
5. Location: موقعیت شما را بر حسب طول و عرض جغرافیایی نشان می دهد. (این گزینه در مطالعات زمین شناسی زیاد استفاده می شود و از گزینه های دیگر دقیق تر است)
6. Elevation: این گزینه ارتفاع محل را از سطح آبهای آزاد به شما نشان می دهد. (دقت این محاسبه بسیار کم و حتی گاهی کاملاً غلط است وقابل اطمینان نیست)
7. Bearing: زاویه سمت (زاویه نسبت به شمال) را به شما نشان می دهد.
8. Max speed: حداکثر سرعتی که در طول سفرهایتان داشته اید را نشان می دهد.
9. Average speed: سرعت متوسط سفر شما را نشان می دهد (با محاسبه زمان سفر و مسیر طی شده توسط شما).
10. Speed: سرعتی که در حال حاضر دارید.

با زدن دکمه تأیید گزینه هایی در صفحه ظاهر می شوند که از بالا؛ اولی رفتن مستقیم است که در حالت رفتن به سوی پرچم کاربرد دارد. گزینه دوم برای تغییر حالت از قطب نمای بزرگ و زاویه سمت بزگ به هم. گزینه سوم سرعت حد اکثر را پاک می کند تا سرعت را در این سفر دوباره محاسبه کند. گزینه چهارم مسیر یادداشت شده در دستگاه را پاک می کند. گزینه پنجم دستگاه را از ماهواره جدا می کند تا به صورت مستقل کار کند.

ارتفاع سنج (صفحه چهارم)

در این حالت می توانید توپوگرافی مسیری را که طی کرده اید را ببینید. در ضمن می توانید با زدن دکمه های جهت حالت های سرعت سیر عمودی، فشار سنج، حداکثر و حداقل ارتفاع محاسبه شده در طول مسیر، تنظیم بزرگنمایی تصویر و چندین گزینه دیگر است. اما چون دقت اعمال این بخش غیر قابل اطمینان است. از گفتن جزئیات این بخش صرف نظر می کنم.

تنظیمات کاربر (صفحه آخر)

این صفحه را میتوان مهمترین بخش کاربرد دستگاه دانست این صفحه شامل 6 گزینه و در بخش زیرین ساعت و تاریخ باقیمانده باتری را می بینید.

1. Mark: با زدن این گزینه می توانید یک نقطه رادر دستگاه علامت بزنید تا در گزینه های دیگر از این نقطه استفاده کنید. در ضمن بعداً می توانید این نقطه ها را برای محاصبات بیشتر به کامپیوتر منتقل کنید. بعد از انتخاب این گزینه صفحه ای باز می شود که می توانید با زدن دکمه های جهت تصویر (آیکن) و نام نقطه مورد نظر را علامت بزنید.
2. Waypoints: با این گزینه می توانید نقطه هایی را که قبلاً علامت زده اید را انتخاب کنید که پس از انتخاب می توانید از منوی باز شده به ترتیب از بالا به پایین گزینه های پاک کردن، نشان دادن در نقشه، رفتن به سوی نقطه و پروژه را انتخاب کنید. در پایین صفحه اصلی دکمه های رفتن به نزدیک ترین نقطه و پاک کردن تمام نقاط را می بینید.
3. Routes: با انتخاب این گزینه می توانید مسیری مجازی را از نقطه های مختلف به هم وصل کنید.
4. Tracks: این گزینه امکان ذخیره کردن مسیر طی شده را به شما می دهد. البته می توانید مسیر طی شده را پاک کنید و یا مسیر ذخیره شده را برای بازگشت انتخاب کنید.
5. Calibrate: این گزینه امکان تصحیح قطب نما یا ارتفاع سنج را به شما می دهد. البته برای این کار باید یک جی پی اس کالیبره شده یا یک قطب نما و برای کالیبره کردن ارتفاع سنج به یک فشار سنج یا یک ارتفاع سنج کالیبره و دقیق احتیاج دارید.
6. Setup: این گزینه معمولاً یک بار و آن هم برای اولین بار استفاده از دستگاه مورد استفاده قرار می گیرد. این بخش شامل چندگزینه است.
7. Time: اگر دستگاه را برای اولین بار روشن کرده اید، احتمالاً ساعت آن اشتباه است. برای تصحیح آن به این صفحه بیایید و در پنجره محدوده زمانی Tehran را انتخاب کنید. در این حالت تأخیر زمانی این پنجره به صورت خودکار روی 3:30 تنظیم می شود. در این پنجره گزینه Daylight saving را فعال نکنید.
8. Display: در این بخش می توانید روشنایی و شدت رنگ تصویر را تنظیم کنید.
9. Units: در این بخش می توانید واحدهای محاسبه را مشخص کنید. برای مسافت واحد متریک و برای ارتفاع هم متر را و برای فشار سنج میلی بار را انتخاب کنید. با فشردن دکمه defaults به تنظیمات کارخانه بر می گردید.