واژه HIPOT یا HI POT مخفف واژه HIGH POTENTIAL است. برای اینكه بدانیم تست HI POT چیست و چگونه انجام می شود، لازم است در ابتدا تئوری تست HI POT را تشریح كنیم. گاهی اوقات این تست، تست استقامت دی الكتریك نامیده می شود و به منظور تشخیص قدرت عایقی بین حامل های جریان فشار قوی و متعلقات آن ها بكار می رود. این تست با اعمال یك ولتاژ بالا به هادی ها و متعلقات آنها انجام می گیرد و میزان جریان نشتی جاری شده بین عایق اندازه گیری می شود. بر طبق نظریه اگر یك مقدار ولتاژ بالاتر از ولتاژ نامی هادی به عایق اعمال گردد و بدون اینكه شكست (كه نتیجه آن جریان نشتی بزرگی می باشد) اتفاق بیفتد، آنرا تحمل كند آنگاه هادی مورد تست در شرایط كار نرمال خود بدون هیچ مشكلی راه اندازی می گردد. این تست بر روی کابل های ولتاژ بالا و باسبار ها صورت می گیرد.

تستHI POT با نشان دادن میزان جریان نشتی، نشان می دهد كه آیا شكست دی الكتریك در مجموعه هادی وجود دارد یا نه؟ ذکر این نکته ضروری است که در برخی شرایط از بهترین عایق ها هم می تواند مقداری جریان عبور کند. گاهی اوقات ممكن است با اعمال ولتاژی كمتر از ولتاژ نامی نیز مقداركمی جریان نشتی وجود داشته باشد. این جریان نشتی می تواند ناشی از عواملی مانند ظرفیت خازنی عایق، مقاومت عایق، پدیده کرونا و تاثیرات الکتروشیمیایی باشد. اما اگر كابل یا مجموع هادی مورد تست، آسیب دیده یا زدگی داشته باشد، مقدار جریان نشتی بسیار زیاد خواهد بود.و این امر میتواند به شخصی كه در نزدیكی محل آسیب دیده قرار گرفته است، صدمه وارد نماید.

اگر در فرایند ساخت کابل یا در بقیه مراحل مانند حمل و نقل، کابل کشی، مفصل زنی، سر کابل زنی و ... آسیبی به کابل و عایق آن وارد شده یا منفذ یا ناخالصی در کابل وجود داشته باشد، احتمال صدمه دیدن آن قسمت از کابل در حالتی که در سرویس است، در اثر نشت جریان وجود دارد، و به کابل و تاسیسات آسیب های جبران ناپذیری وارد می گردد و تست HI POT بهترین راه تشخیص موارد فوق می باشد. این تست می تواند عایق كم، سوراخ بودن كابل، پیچش ناكافی سیم (هادی كابل)، له شدگی كابل و... را نیز تشخیص دهد.

این تست می تواند با اعمال ولتاژ AC یا DC انجام گیرد. تست با هر كدام از روشهای اعمال ولتاژ (DC , AC) مزایا و معایب خاص خود را داراست و در واقع به تجهیز مورد تست وابسته است.

مزایای تست DC  مزایای تست AC

این تست با یك سطح جریان بسیار كوچك، مصرف توان كمتر و خطر كمتر برای اپراتور انجام می گیرد. جریان نشتی اندازه گیری شده، تصویر واقعی تری از جریان واقعی است. برای تست برخی از مدارها كه در آن ها از دیود، خازن و ... استفاده شده است، فقط از این روش می توان استفاده كرد به علت تغییر مرتب پلاریته شكل موج اعمالی، نیازی به افزایش آهسته ولتاژ نیست.

پس از اتمام تست نیازی به تخلیه الكتریكی تجهیز مورد تست نیست. این تست در هر دو پلاریته به عایق استرس اعمال می كند. شکل فوق تصویری از یک دستگاه HI POT که هم در روش AC و هم در روش DC کاربرد دارد را نشان می دهد.

تفاوت بین شكل موج های AC و DC ما را مجبور به اعمال روش های متفاوت برای انجام تست می كند. اصول انجام تست با روش های فوق یكسان است و كافیست اپراتور رابطه بین شكل موج DC و معادل  AC آن را محاسبه کند. شکل موج AC غالباً به صورت مقدار موثر (RMS: Root Mean Squared) بیان می شود. توسط این مقدار موثرAC، مقدار انرژی موثر مشابهی مانند شکل موج DC  در یک ولتاژ مشابه فراهم می شود. به عنوان مثال مقدار انرژی موثر یک منبع 25 ولت DC و یک منبع ولتاژ AC با مقدار ولتاژ موثر 25 ولت مشابه است.

مقدار کمی شکل موج RMS در برق AC در نقطه Peak شکل موج سینوسی به مراتب بیشتر است. در حقیقت بین ولتاژ پیک اندازه گیری شده و مقدار RMS رابطه زیر وجود دارد:

Vpeak =√2 * Vrms

از آنجا این تست همواره با خطر همراه است، قبل از انجام تست لازم است برای ایمنی بیشتر شخص و تجهیزات تدابیری اندیشیده شود و برای انجام تست طبق دستورالعمل كارخانه سازنده آن دستگاه خاص عمل گردد.

روش انجام این تست طبق استاندارد IEC 502-2 ویرایش 5-1998 به صورت زیر است:

توسط دستگاه HI POT یك ولتاژ  DCمعادل چهار برابر ولتاژ نامی فاز، به مدت 15 دقیقه به کابل ها اعمال می گردد. در صورت سلامت كابل یا تجهیز مورد تست، میزان جریان نشتی ماكزیمم نباید از 5 mA بیشتر شود (3.5 mA rms).

برای یك كابل سه Core مطابق شكل عمل می شود. (دو تا از Core-ها، اسكرین و آرمور كابل به هم وصل شده و زمین می شوند). این عمل در مراحل بعد برای بقیه Core- ها نیز بكار می رود.

ولتاژ فوق را باید به تدریج اعمال نمود. (حدود دو دقیقه)

تست AC: در روش AC تست HI POT به دو روش صورت می گیرد: