طرز کار اهم متر عقربه ای و اهم متر دیجیتال
تاريخ :
۱۳۹۵/۱/۲۷
طرز کار اهم متر عقربه ای و اهم متر دیجیتال یا مولتی متر
اهم متر و طرز کار آن نام دیگر اهم متر،
مولتی متر یا آوومتر می باشد.
وظیفه اهم متر
اندازه گیری مقدار مقاومت،مقدار ولتاژ متناوب، مقدار ولتاژ مستقیم و مقدار جریان می باشد و به آن اندازه گیر چند حالته یا مولتی متر می گویند.
طریقه کار قسمت اهم و طرز اندازه گیری مقاومت در اهم متر عقربه ای
ابتدا کلید سلکتور اهم متر را روی R*1 گذاشته و دو فیش اهم متر را به هم اتصال می دهیم،عقربه باید حرکت کند و روی صفر بایستد. در غیر اینصورت پیچ تنظیم صفر اهم متر باید تنظیم شود. اگر تنظیم نشد، باطری قلمی ۱٫۵ ولتی داخل اهم متر ضعیف است. (باطری ۹ ولت کتابی مربوط به قسمت R*10K است). یا اهمتر خراب است سپس دو فیش اهم متر را به دو سر مقاومت می زنیم. البته دقت شود که هر دو دست به فیش های اهم متر تماس نداشته باشد. اگر عقربه حرکت نکند کلید را روی R*10 و یا R*100 و یا R*1k قرار می دهیم.
به طور مثال اگر کلید روی R*100 باشد و عقربه روی خط مدرج شده روی عدد ۵۰ ایستاد می گوییم مقدار مقاومت برابر است با (۱۰۰*۵۰=۵۰۰۰) یعنی ۵۰۰۰ اهم می باشد. اگر کلید را روی R*1K قرار دهیم و عقربه روی ۵ بایستد که مقدار مقاومت باز هم برابر است با
۵*۱K=5K
دقت شود هر بار که کلید را روی R*1 یا R*10 یا …قرار می دهیم باید تنظیم صفر مجددا صورت گیرد.
طریقه کار قسمت AC
برای اندازه گیری ولتاژ AC(مانند برق شهر) کلید انتخاب کننده (سلکتور) را در قسمت AC-Vباید قرار داد.(برق ACقطب مثبت و منفی ندارد و فیش ها را از هر طرف بزنیم فرقی نمی کند).
اگر کلید را روی درجه ۱۰ قرار دهیم مقدار ولتاژ را روی خط مدرج بین صفر تا ۱۰ باید بخوانیم، اگر کلید را روی درجه ۵۰ قرار دهیم،مقدار ولتاژ را روی خط مدرج بین صفر تا ۵۰ باید بخوانیم و اگر کلید سلکتور را روی درجه ۲۵۰ قرار دهیم، مقدار ولتاژ را روی خط مدرج ۰ تا ۲۵۰ باید بخوانیم و اگر کلید سلکتوری را روی درجه ۵۰۰ قرار دهیم، چون خط مدرج ۵۰۰ وجود ندارد، مقدار ولتاژ را روی خط ۰ تا ۵۰ می خوانیم و آن را در ۱۰ ضرب می کنیم و اگر کلید را روی ۱ قرار دهیم مقدار ولتاژ را روی خط ۰ تا ۱۰ خوانده و بر ۱۰ تقسیم می کنیم.
طریقه کار قسمت ولتاژ DC
برای اندازه گیری ولتاژ DC (مانند برق باطری یا آداپتور) کلید سلکتور را باید در قسمت DC-V قرار داد. برق DC دارای قطب + و – است و باید فیش سیاه را به منفی و فیش قرمز را به مثبت بزنیم در غیر اینصورت عقربه در جهت مخالف حرکت می کند.برای خواندن ولتاژ DC مانند ولتاژ AC عمل می شود، یعنی اگر کلید روی ۱۰ باشد مقدار ولتاژ روی خط مدرج بین صفر تا ۱۰ و اگر روی ۵۰ باشد روی خط مدرج صفر تا ۵۰ و اگر روی ۲۵۰ باشد روی خط مدرج صفر تا ۲۵۰ خوانده می شود.
برای اندازه گیری جریان DC بایستی مولتی متری که کلید آن روی DC-mA است، به طور سری در مدار قرار گیرد و مقدار جریان روی همان خطوط مدرج بین ۰ تا ۱۰ یا ۰ تا ۵۰ و یا ۰ تا ۲۵۰ خوانده شود.
دکمه فشاری قرمز روی بعضی اهم مترها برای تست باطری اهم متر است، اگر فشار دادیم و عقربه تا نیمه حرکت کرد باطری سالم است.همچنین اگر دو سر اهم متر را به هم بزنیم و با تنظیم پیچ اهم متر عقربه روی صفر نیاید یا باطری آن ضعیف است یا اهم متر خراب است.
کلید دو حالته در بعضی اهمترها (+ -) برای اینست که اگر در موقع ولتاژگیری عقربه در جهت مخالف حرکت شود به جای تعویض فیش ها کلید را در حالت دیگر قرار داده ولتاژ را بخوانیم.
برای اندازه گیری ولتاژ باطری ها کلید سلکتور در قسمت ولتاژ روی درجه ۱۰ قرار دارد بنابراین مقدار را روی خط مدرج بین صفر تا ۱۰ باید بخوانیم که در این صورت مشاهده می کنیم،عقربه بین ۴ تا ۶ قرار گرفته است و حدود V ۴٫۵ ولت را نشان می دهد. همچنین در شکل زیر طریق ولتاژگیری برق شهر نشان داده شده است.
طرز کار اهم متر دیجیتال
طریقه اندازه گیری مقاومت
کلید سلکتور اهم متر را روی قسمت Ω قرار می دهیم در این قسمت،علامت های (۲۰۰ و ۲k و ۲۰kو ۲۰۰k و ۲M و ۲۰M) نوشته شده است که قسمت (مربوط به تست دیود، تست ترانزیستور تست وصل و قطع بودن می باشد (بیزر یا بوق).
هنگامی که کلید اهم متر را روی عدد ۲۰۰ قرار می دهیم، یعنی اهم متر در این حالت قابلیت اندازه گیری مقاومت های بین صفر تا ۲۰۰ اهم را دارا می باشد و هنگامی که کلید را روی ۲K قرار می دهیم، یعنی اهم متر قابلیت اندازه گیری مقاومت های بین صفر تا ۲ کیلو اهم را دارا می باشد و … ضمنا در این حالت فیش سیاه اهم متر را در محل COM و فیش قرمز اهم متر را در محلی که با V/F/Ω مشخص شده قرار می دهیم و مقدار مقاومت را بر روی صفحه می خوانیم.هرگاه اهمتر قادر به خواندن مقدار مقاومت نباشد عدد ۱ ظاهر می شود که باید کلید را تغییر داد و هرگاه اهم متر در همه حالت عدد ۱ را نشان دهد معرف خرابی مقاومت است.
طریقه تست دیود و ترانزیستور با اهم متر دیجیتال
برای تست دیودها و
ترانزیستورها، کلید اهم متر را روی قسمت … قرار می دهیم و فیش سیاه اهم متر را در نقطه COM و فیش قرمز را در نقطه V/F/Ω قرار داده و دیود و ترانزیستور را تست می کنیم.
طریقه اندازه گیری ولتاژ مستقیم (باطری=DC)
کلید سلکتور را روی محدوده ولتاژ DC که با علامت - مشخص شده قرار می دهیم. در این محدوده شماره های مختلفی دیده می شود.چنانچه کلید را روی رنج ۲۰۰m قرار دهیم، مفهومش اینست که اهم متر در این حالت قادر است ولتاژهای بین صفر تا ۲۰۰ میلی وات را اندازه گیری کند. چنانچه کلید سلکتور را روی عدد ۲V قرار دهیم مفهومش اینست که اهم متر در اینحالت قادر است ولتاژهای بین صفر تا ۲ ولت را اندازه گیری کند و به همین نحو… در این حالت نیز فیش سیاه در محل COM و فیش قرمز در محل V/F/Ω نصب می شود. ضمنا به علت اینکه بایستی فیش مثبت و منفی را درست وصل کنیم، در صورت برعکس زدن فیش ها، مقدار ولتاژ با علامت منفی روی صفحه ظاهر می شود.
طریقه اندازه گیری ولتاژ متناوب (AC)
کلید سلکتور اهم متر را روی محدوده ولتاژ AC که با علامت ~ مشخص شده قرار می دهیم.در این محدوده شماره های مختلفی دیده می شود. چنانچه کلید را روی رنج ۲V قرار دهیم،یعنی در این حالت اهمتر قادر است ولتاژهای بین صفر تا ۲ ولت متناوب را اندازه گیری کند و اگر کلید را روی ۲۰V قرار دهیم یعنی اهم متر ولتاژهای بین صفر تا ۲۰ ولت را می تواند اندازه گیری نماید. در این حالت فیش سیاه را در محل COM و فیش قرمز را در محل V/F/Ω قرار داده و فیش ها را از هر طرف به محل ولتاژ وصل کنیم فرقی نمی کند چون ولتاژ متناوب قطب منفی و مثبت ندارد.
طریقه اندازه گیری جریان DC
کلید سلکتور را روی قسمت DC-mA قرار داده و فیش سیاه را در محل COM و فیش قرمز را در محل mA (برای جریان کم) و یا ۲۰A (برای جریان زیاد) قرار داده و آنگاه برای اندازه گیری جریان، فیش اهم متر را در مدار مربوطه به صورت سری قرار می دهیم.
طریقه اندازه گیری مقدار ظرفیت خازن
پایه های
خازن را پس از خالی خازن، در محلی که با CX در قسمت بالای اهم متر مشخص شده است قرار داده و کلید سلکتور را در قسمت CX، بر روی یکی از شماره ها قرار می دهیم. به طور مثال وقتی کلید سلکتور را روی رنج ۲۰n قرار می دهیم یعنی اهم متر قادر است ظرفیت خازن هایی که بین صفر تا ۲۰ نانوفاراد است را اندازه گیری نماید.
طرز کار تستر ترانزیستور در اهم متر دیجیتال
ابتدا مشخص می کنیم که ترانزیستور PNP (مثبت) است و یا NPN(منفی) و سپس پایه های Bو E و C آن را مشخص می کنیم.
سپس ترانزیستور مورد تست را در محل مربوطه قرار داده و کلید سلکتور را روی hFE قرار می دهیم و آنگاه مقدار hFE ترانزیستور بر روی صفحه اهم متر ظاهر می شود که با مقایسه کردن آن با مقدار hFE که در جلوی شماره آن ترانزیستور، در کتاب مشابهات ترانزیستورها نوشته شده است، می توان پی برد که ترانزیستور سالم است یا خراب.
طریقه اندازه گیری مقدار فرکانس با اهم متر دیجیتال
کلید سلکتور اهمتر را روی قسمت فرکانس (۲۰KHZ) قرار داده و فیش سیاه را به محل COM و فیش قرمز را در محل V/F/Ω قرار می دهیم و آنگاه مقدار فرکانس را اندازه می گیریم.
طریقه اندازه گیری مقدار حرارت با اهم متر دیجیتال
قطعه حساس به حرارت را که به دو فیش وصل است و در جعبه اهم متر قرار دارد به محلی که در قسمت بالای اهم متر قرار دارد و با علامت – و + مشخص شده قرار داده و آنگاه اگر قطعه فوق را به محل دما نزدیک کنیم مقدار حرارت بر روی صفحه اهم متر ظاهر می شود.
کلید Hold در اهم متر دیجیتال چیست؟
در بعضی اهم مترهای دیجیتال،مقدار کم و زیاد شده و متناوب با تغییر کند که برای ثابت دیده شدن عدد،می توان کلید Hold را فشار داد.