کاربرد تراز لیزری و متر لیزری در فعالیت های عمرانی

کاربرد تراز لیزری و متر لیزری در فعالیت ها و ساخت و سازهای عمرانی

ایجاد شیب مناسب، تراز کردن و عمود کردن سطوح در فعالیت های عمرانی از مهم‌ترین دغدغه‌ دست‌اندرکاران این حرفه است. در مورد مصالح ساختمانی، مقاومت مصالح ساختمانی و ستون ها و سازه ها در صورتی که در جای مناسب قرار نگیرد به شکل ایده ال و محاسبه شده در طراحی، نخواهد بود. امروزه با افزایش ساخت و سازها و ساخت بلند مرتبه ها و افزایش ابعاد ساختمان، اندازه‌‌گیری با  وسایل مرسوم تولید خطای بالایی می‌کند. علاوه بر این تمایل بازار به سوی سازه هایی با ساختار جدید و گاهاَ پیچیده و طبعاَ دقت بالا و استانداردهای جهانی است. بنابراین نیاز است که مجریان طرح ها و پروژه های مختلف مجهز به ابزار و تجهیزات  جدید و به روز باشند تا هم بتوانند با رقیبان خود برای داشتن سهم در بازار کار رقابت کنند و درعین حال رضایت مشتری های خود را بدست بیاورند.

هدف از بکار بردن تجهیزات لیزری جدید

• به حداقل رساندن خطای انسانی
• افزایش چشمگیر سرعت کار
• دقت عملیات
• اجتناب  از دوباره کاری و مصرف بی مورد مصالح ساختمانی
• کاهش هزینه های اجرا و نیروی انسانی

یکی از روش هایی که در این زمینه کاربرد کاملا مناسبی از لحاظ دقت و سهولت کار دارد، استفاده از تجهیزات لیزری می‌باشد. از خصوصیت پرتو لیزری حفظ جهت و دقت در فواصل دور می‌باشد. امروزه با استفاده از سیستم های لیزری با کاربرد و توانایی های مختلف، قادریم در مراحل و شرایط متفاوت دقت های مورد نیاز در عملیات ساخت و ساز را پیاده نماییم.

نکته

مهم ترین کاربرد لیزر اندازه گیری فاصله، تراز یابی و تطابق است.

بسته به نوع کاربری، از مولد های مختلف لیزری استفاده می‌شود. در بعضی از کاربرد ها، لیزر به صورت خط راهنما (همانند "ریسمان کشی" در بنایی) عمل کرده و جهت تعیین ارتفاع و یا راستا بکار می‌رود (Dot or Line Laser). در این کاربری از حالت پرتو ثابت استفاده می‌شود.
در بعضی کاربرد ها لازم است که خطی سطحی بر روی دیوار یا محل کار به صورت افقی عمودی و یا شیب‌دار رسم شود به طور مثال محل نصب کاشی یا کابینت یا احداث سقف های کاذب. در این نوع کاربری می‌توان مولد های لیزری (فرستنده) که قابلیت اسکن یا دوران معمولی دارند استفاده کرد این نوع ترازهای لیزری به فرستنده های لیزری دوار(Rotary Laser Transmitter)مشهورند. درحالت اسکن پرتو لیزر این ترازها در یک زاویه قابل تنظیم (یا دو نقطه تعیین شده توسط کاربر)، نوسان می کند. با دوران پرتو لیزر صفحه لیزری پدید می‌آید که این صفحه می تواند موازی، عمود و یا با یک شیب یا دو شیب نسبت به سطح کار باشد.این صفحه هادی کاربر برای عملیات می باشد.
اکثر مولدهای لیزری خاصیت خود ترازی دارند به این معنی که تا زاویه معینی در صورتی که محل قرارگیری آنها تراز نباشد قادرند خود را تراز کنند. و اما انواع دیگر را باید با استفاده از ترازهای حبابی موجود بر روی دستگاه اقدام به تراز شدن آن ها نمود. بطور کلی كارهای ساختمانی را می توان به دو دسته تقسیم نمود.

1. فونداسیون (فعالیت های خارج ساختمان)
2. معماری  داخلی ساختمان

در مورد مسائل فونداسیون، تراز بودن و یا شیب بندی مناسب و یکنواخت كف از موارد اساسی است. ستون ها را باید طوری بنا نمود كه ستونهای عمودی با حداكثر دقت به سمت 90 درجه بنا شوند این كار توسط پرتو لیزر (كه دو پرتو عمود برهم Y,X می‌باشند و از فرستنده لیزری ساطع می شوند) به اجرا در می آید. فرستنده لیزری دارای پرتوی چرخان می باشد و این دو پرتو لیزر كاملاً بر هم عمود هستند تا از طریق داشتن یك مرجع مثلاً سطح افق كف بتوان نسبت به كف ساختمان ستون های عمودی را بر پا كرد با دقتی فراتر از وسایل مرسوم كه هم اكنون در دست معماران می باشد كار را انجام داد.

معماری  داخلی ساختمان

ایجاد خطوط تراز و عمودی جهت نصب و بنای قسمت های داخلی ساختمان به راحتی  و با استفاده از سیستم های لیزری امکان پذیر است. ایجاد دکوراسیون داخلی  سقف های کاذب  پارتیشن بندی، نصب کاشی و پارکت، نصب کابینت قفسه پله ها با دقت و سرعت فوق العاده امکان پذیر است.

فاصله سنج لیزری (LASER DISTANCE METER)

از سری وسایل مفید لیزری فاصله سنج های لیزری (متر لیزری) است. با استفاده از این وسیله کوچک و قابل حمل به راحتی می توانید بدون نیاز به فرد دیگری  تنها  با فشار دادن یک دکمه،  طول، مساحت و حجم را حساب کنید. در مواردی که به سادگی امکان استفاده از مترهای نواری نیست این وسیله به راحتی به کمک شما می‌آید.  قابلیت دیگر این دستگاه حالت اندازه گیری مداوم (Tracking) است که می توانید حداکثر و حداقل فاصله را جهت اندازه گیری صحیح  فاصله قطری و عمود را محاسبه کنید. با استفاده از مدل  DT300 امکان محاسبه طول سوم و زاویه بین دو خط فراهم شده است در این مدل شما می توانید با قرار دادن دستگاه بر روی سطوح شیب دار شیب آن را با دقت یک درجه اندازه گیری کنید. متر لیزری قابلیت ذخیره 20 برداشت آخر را دارد. ازجمله مصارف متر های لیزری: اندازه‌گیری ارتفاع سقف های بلند، عمق  چاه،  اندازه گیری مساحت سرپله‌ها و زمین های  بزرگ (مساحت رنگ کاری یا اجر کاری) سالن ها و مکان های  با مساحت زیاد (تا یک هکتار) و صدها کاربرد  دیگر.

 

لیزرهای متعامد (خط تراز لیزری): (CROSS LASER)

پرتوهای خروجی این دستگاه ترز لیزری به  صورت دو (یا چند) خط تراز عمود برهم، یکی در راستای افقی و دیگری در راستای عمودی است. دستگاه همچنین قادر است تا هر یک از این خطوط را به تنهایی نمایش دهد.
نحوه تراز شدن دستگاه به صورت خودکار بوده و در صورتی که بستر آن تا 4± درجه از تراز خارج باشد، کمپانساتور دستگاه قادر به جبران این خطا خواهد بود و پرتو خروجی به صورت اتوماتیک تراز می شود. در این دستگاه سنسوری تعبیه گردیده که چنانچه محل قرارگیری دستگاه بیش از مقدار مجاز از تراز خارج باشد و دستگاه قادر به تصحیح خطا نباشد، خطوط لیزر خروجی دستگاه به حالت چشمک زن (اخطار)  تبدیل می گردد.
جهت استفاده از خطوط لیزر در راستاهایی بجز افق (سطح تراز) و عمود (سطح شاقول)، قابلیت دیگری در دستگاه تعبیه شده که در این حالت بدون بررسی سطح تراز، سیستم تنها دو خط لیزر عمود بر هم را ساطع مینماید تا بتوان از آن برای ایجاد خطوط مورب و یا تعیین راستای خطوط (تعیین مسیر) استفاده نمود. این دستگاه را میتوان هم بر روی سه پایه دوربین های عکاسی و هم بر روی سه پایه دوربین های نقشه برداری مستقر نمود. همچنین پایه مخصوصی جهت نصب بر روی دیواره های فلزی توسط مگنت (آهنربا) تعبیه شده است.
این دستگاه در دو مدل با پرتو لیزر قرمز و سبز ارائه میشود نوع سبز رنگ با استفاده از دیود های فوق العاده قوی لیزری وضوح بی نظیری در عملیات داخل ساختمان دارد. وضوح خطوط تراز 4 برابر نسبت به انواع محصولات مشابه بالاتر می باشد.
از موارد کاربرد لیزر متعامد به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• نصب کاشی و سرامیک در کف و دیوار
• نصب و تراز نمودن انواع فریم، قاب و ستون
• نصب کابینت، قفسه و سرویس های بهداشتی
• نصب کاغذ دیواری و شابلون
• انواع عملیات دکوراسیون داخلی
• نصب Drywall، پارتیشن و دیواره های کاذب
• نصب و هم راستائی درب و پنجره
• سقف و کف کاذب و رابیتس بندی
• ساخت و نصب پانل، قالب، قاب و کمد
• نصب و  اتصال ادوات به دیوار مانند: ماشین آلات، عکس، پوستر و ...
• پروژه های بازسازی بافت های فرسوده
• نصب اتصالات برقی، کلید و پریز، لوستر و چراغ سقفی
• نظارت و کنترل عملکرد پیمانکاران پروژه های عمرانی

 لیزر نقطه ای MP5 Dot Laser

پرتوهای خروجی این دستگاه به صورت 5 نقطه عمود بر هم است. این دستگاه دو نقطه لیزری در سمت چپ و راست و در یک راستای تراز (محور افق) ایجاد میکند.همچنین همزمان دو نقطه دیگر یکی در قسمت فوقانی و دیگری در قسمت تحتانی و در یک راستای شاقولی (محور عمودی) ایجاد گردیده که بر دو نقطه اولی (راستای تراز محور افق) کاملا عمود است. در نهایت یک نقطه در قسمت روبروی دستگاه وجود دارد که خط واصل بین این نقطه و دستگاه بر دو راستای قبلی (محور افق و عمودی) عمود می باشد.
دستگاه به صورت خود تراز بوده و در صورتی که بستر آن تا 5± درجه از تراز خارج باشد، دستگاه قادر به جبران این خطا است. در این دستگاه سنسوری تعبیه گردیده که چنانچه بستر دستگاه بیش از مقدار مجاز از تراز خارج باشد و دستگاه قادر به تصحیح خطا نباشد، نقاط لیزر خروجی دستگاه به صورت چشمک زن ظاهر شده و به کاربر اعلام می نماید که دستگاه تراز نیست.
این دستگاه را می توان هم بر روی سه پایه دوربین های عکاسی و هم بر روی سه پایه دوربین های نقشه برداری مستقر نمود. همچنین پایه مخصوصی جهت نصب بر روی لوله و یا اتصال به دیواره های فلزی توسط مگنت (آهنربا) تعبیه شده است.
تنها دکمه موجود بر روی دستگاه، وظیفه روشن و خاموش نمودن دستگاه را بر عهده دارد. این دکمه در هنگام خاموش بودن دستگاه، کمپانساتور مگنتی را برای جلوگیری از ضربه به دستگاه هنگام جابجایی، قفل می نماید.

کاربرد لیزر نقطه ای

هم تراز، گونیا و شاقول نمودن کف، ایوان و فونداسیون

• ریسمان کشی و تعیین استاد کار
• انتقال نقاط از کف به سقف و بالعکس جهت نصب تجهیزات
• نصب Drywall، پارتیشن و دیواره های کاذب
• نصب سیستم تهویه (HVAC) و لوله کشی ساختمان
• علامت گذاری و نصب ستون ها، دیواره های حائل
• شاقول و تراز نمودن دیوار، در، پنجره و نورگیر
• تراز نمودن کلید و پریزهای برق و تلفن
• شاقول کردن پارتیشن و کرکره و گل میخ
• تعیین قطر و پای بست برای کف، ایوان و پاسیو
• نصب و تراز کردن انواع لوله
• نصب و شاقول کردن ریل آسانسور
• ایجاد زوایای قائم

ترازیاب های لیزری دوار

اساس کارکرد ترازیاب های لیزری دوار (Rotary Laser Levels) بر پایه انتشار پرتوی لیزری کاملا مسطح  حول محور اصلی، بصورت دایره کامل (360 درجه) می باشد.
از این خاصیت می توان جهت تعیین اختلاف سطوح، انتقال کد ارتفاعی یک نقطه (سطح تراز) به دیگر نقاط، کنترل صفحه تراز نقاط و... استفاده نمود. همچنین با استفاده از گیرنده های مخصوص ماشین آلات عمرانی (Machine Control Receivers) و با اتصال آن به بازوی بیل مکانیکی, لودر، اسکریپر و ... انجام کلیه عملیات تسطیح، خاک برداری، گود برداری، بتون ریزی، محوطه سازی و غیره در کوتاه ترین زمان ممکن و با بالاترین دقت امکان پذیر است. این فرستنده های لیزری قادرند  هر ترکیب از دو شیب  XوY را با دقت 0.01% اعمال کند همچنین  قادر به اعمال شیب در راستای Z می باشند.

مزایای انجام عملیات ترازیابی به روش لیزری

• حذف اپراتور دستگاه
• کاهش هزینه های اجرای عملیات
• عدم وابستگی به نیروی کار متخصص
• حذف خطاهای ناشی از عوامل انسانی
• افزایش چشمگیر سرعت و دقت در عملیات ترازیابی
• کنترل تراز بصورت همزمان هنگام اجرای عملیات عمرانی (بدون نیاز به محاسبه)
• پیشگیری از انجام عملیات زائد (خاک برداری و خاک ریزی مجدد) ناشی از خطای عوامل محیطی و انسانی

جهت راه اندازی کافیست دستگاه را روشن تا سیستم تراز خودکار آن فعال و پس از چند ثانیه پرتو لیزر در صفحه شیب (تراز) با سرعت ثابت (قابل تنظیم) شروع به دوران نماید و صفحه لیزری دلخواه را ایجاد کند. در مدل ALGR شما می توانید در راستای XوY ترکیبی مختلف شیب ها را به دستگاه وارد کنید.
سپس بوسیله جابجائی گیرنده دستی مخصوص  متصل به خط کش آلومینیومی نقشه برداری، به راحتی میتوان نسبت به تعیین موقعیت صفحه تراز افقی و نهایتا تعیین میزان اختلاف ارتفاع نقاط واقع بر سطوح مورد نظر اقدام نمود.