نورسنج و کاربرد آن

اختراع نورسنج بعد از دوربين عکاسى اتفاق افتاد. نور سنج اوليه يک پرتوسنج واين بود؛ که در آن يک تکهٔ کوچک کاغذ حساس در ميان ناحيه‌هاى قياسى خاکسترى مايل به سبز مى‌چرخيد. که يکى براى نور خورشيد و ديگرى براى روشنايى کم ساخته شده بود. اين نور سنج بسيار دقيق بود. نورسنج که با نام لوکس متر هم شناخته می شود، دستگاهى است که کمّيت نور را مى‌سنجد و برحسب قدرت فيلم، سرعت / دياگرام مناسب و قابل استفاده را نشان مى‌دهد.

 انواع نورسنج

•  نورسنج مستقل باتری دار
• نورسنج خودکار یا دیجتال

نور سنج‌هاى مستقل باترى‌دار، حساسيت خيلى زياد است؛ حتى در نورهاى ضعيف‌تر از يک لوکس نيز مى‌توانند عمل نمايند. مزيت اين نور سنج‌ها حساسيت زياد آنهاست و مشکل آن ها تنها لزوم تعويض باترى است. نوع ديگر نورسنج‌هاى مستقل، نورسنج‌هاى سِلِنيوم است که کاربرد کمترى نسبت به نور سنج‌هاى باترى‌دار دارد.
امروزه غالب دوربين‌ها مجهز به سيستم نورسنجى خودکار هستند که در بدنهٔ دوربين قرار دارد و ميزان دقيق نوردهى را تشخيص مى‌دهند. نورسنجى در اين نوع هميشه به روش نور منعکس صورت مى‌گيرد که بعد از گذشتن از عدسى انجام مى‌شود. در دوربين‌هاى پيشرفته‌تر، محاسبهٔ نور در کناره‌هاى تصوير نيز انجام مى‌شود. در دفترچهٔ راهنماى دوربين‌ها معمولاً توضيحات مفصلى راجع به طرز استفاده از نورسنج نوشته شده که بايد مورد توجه قرار گيرد. اين نوع نورسنج‌ها به نورسنجى از داخل عدسى معروفند. نحوهٔ کار اين نورسنج‌ها به اين ترتيب است که نور منعکس‌ شده از صحنه را دريافت مى‌کنند و براساس يک تن مايهٔ خاکسترى رنگ متوسط براى عکس نهايی، درجاتى را مشخص مى‌کنند.
نورسنجى يکى از عوامل مهم در هنر عکاسى است. دستگاه‌هايى که مجهز به نورسنج داخلى هستند با انتخاب يک عامل، عامل دوم را تنظيم مى‌نمايند. فرضاً اگر دياگرام قبلاً انتخاب شود، دستگاه نورسنج، سرعت شاتر را تنظيم مى‌کند. در گذشته نور سنج‌هاى مستقل بکار مى‌رفتند ولى امروز حتى بعضى از دستگاه‌هاى عکاسى حرفه‌اى نيز مجهز به نورسنج داخلى هستند. اما عکاسان حرفه‌اى ترجيح مى‌دهند که وقتى از دستگاه‌هاى بزرگ استفاده مى‌کنند از نورسنج جداگانه استفاده کنند.
هنگامى‌که از تلاش الکترونيک به‌عنوان منبع نور در عکاسى استفاده مى‌شود، با عاملى به‌نام عدد راهنما سروکار خواهد بود که اين عدد براى هر فلاش با در نظر گرفتن حساسيت فيلم مورد استفاده داراى مقدار ثابتى است. اين اعداد توسط کارخانه سازنده دستگاه فلاش به‌صورت جدول در اختيار مصرف‌کنندگان قرار مى‌گيرد و با يک روش ساده، به‌کمک اين عدد و يک عمل تقسيم، ديافراگم مورد لزوم به‌دست مى‌آيد.