روش آنالیز ارتعاشات
ارتعاشات به نوعی از حرکت سيستم های ديناميکی اطلاق می شود که به صورت نوسانی صورت پذيرفته و حرکت در يک پريود زمانی تکرار شود
. اين نوع حرکت را در ساده ترين شکل می توان با يک جرم و يک فنر شبيه سازی کرد. با القاء يک تغيير مکان اوليه به جرم متصل به فنر و رها کردن آن، حرکت نوسانی رخ می دهد که می توان دامنه آن را به کمک يک تابع سينوسی بيان نمود.
مشخصه های مهم حرکت ارتعاشی عبارتند از
دامنه، که معياری از شدت ارتعاش است
فرکانس ، که معياری از نرخ حرکت در واحد زمان است فاز، که توالی حرکت را نسبت به يک مرجع مشخص می سنجد
دامنه ارتعاشات را می توان از طريق سه پارامتر مختلف بيان کرد:
ارتعاش در ماشين آلات دوار
به طور کلی دو نوع نيروی استاتيکی و ديناميکی در ماشين آلات وجود دارد.نيروهای ارتعاش زا از نوع نيروهای ديناميکی هستند که بر اثر وجود کاستی هايی در ماشين ايجاد می شوند. برخی از زمينه های بروز کاستی (اختلاف از حالت ايده عبارتند از:
- محدوديت های طراحی
- محدوديت های ساخت
- اشکال در نصب اوليه
- اشکالات بهره برداری
- بروز اشکالات در حين تعميرات
و ...
از آنجايي که رسيدن به حالت ايده آل امکان پذير نيست، هميشه تا حدی
ارتعاش در ماشين آلات وجود دارد که مجاز شمرده می شود. اما با گذشت زمان و بر اثر بروز اشکالات بعدی، بعضاً ارتعاشات نسبت به حد مجاز افزايش می يابد که با آناليز و انجام اقدام اصلاحی مناسب، می توان وضعيت را به حالت قبل برگرداند.
رابطه زير ميزان ارتعاش ماشين را تعيين می کند
:
Vibration = Vibratory Force / Impedance
نيروهای ارتعاش زا در داخل ماشين و معمولاً در سيستم روتور (يعنی بخش در حال دوران) توليد می شوند. امپدانس از مشخصات هر سيستم مکانيکی و از جمله ماشين آلات دوار است و مسير انتقال ارتعاش را توصيف می کند. ارتعاشاتی که معمولاً از روی بخش ساکن (استاتور) ماشين آلات و به ويژه از روی Housing Bearing اندازه گيری می شود، تحت تأثير دو پارامتر فوق است.
اکنون دو پارامتر فوق (يعنی نيروهای ارتعاش زا و امپدانس) را جداگانه بررسی می کنيم.
نيروهای ارتعاش زا (Vibratory Forces)
برخی از عوامل ايجاد نيروهای ارتعاش زا در ماشين آلات، عبارتند از:
- Misalignment
- ناميزانی جرمی
- سايش اجزا و قطعات
- نيروهای آئروديناميکی و هيدروديناميکی
- نيروهای الکترومغناطيسی
- تماس قطعات متحرک و ثابت
- اصطکاک و...
امپدانس (Impedance)
- جرم
- سفتی
- ميرايی (Damping)
برخی عوامل بدون اينکه از خود نيرويی توليد کنند و تنها از طريق تاثير بر امپدانس، منجر به تشديد ارتعاش می شوند که مهمترين آنها لقی مکانیکی میتوان نام برد.
ارتعاشات هر تجهيز دوار (چه از نظر مقدار و چه از نظر ساير مشخصات ارتعاشات) ارتباط مستقيمی با وضعيت آن دارد و هرگونه تغيير هر چند جزئی در وضعيت تجهيز (از هر نظر) با تغيير در وضعيت ارتعاشات آن همراه خواهد بود.
لذا اندازه گيری و آناليز ارتعاشات يکی از تکنيکهای اصلی برای Monitoring تجهيزات و ماشين آلات دوار به شمار می رود.
تجهيزات داده برداری دستگاه های اندازه گيری لرزش می توان به سه دسته تقسيم كرد:
- دسته اول Vibration meter
- دسته دوم Vibration meter and data collector
- دسته سوم Vibration meter data collector and analyzer
به همراه دستگاه های vibration data collector معمولا نرم افزارهایی جهت مدیریت داده های ارتعاشی می آید.
هنگامی تعداد دستگاه های اندازه گیری در واحدهای صنعتی زیاد می شود با گذشت زمان حجم بالایی از اندازه گیری توسط قسمت CM جمع آوری می گردد. داده ها به دو صورت online و offline توسط دستگاه های قابل حمل جمع آوری ارتعاشات و نصب در محل نشان داده می شوند.در حالت offline هنگامی كه بخواهیم از روشهای حتی ساده آنالیز داده استفاده بكنیم داشتن مدیریت داده ها و ترسیم آن ها كمك بزرگی به پیشبرد برنامه ی Predictive Maintenance
به همراه دستگاه های vibration data collector معمولا نرم افزارهایی جهت مدیریت داده های ارتعاشی می آید.
هنگامی تعداد دستگاه های اندازه گیری در واحدهای صنعتی زیاد می شود با گذشت زمان حجم بالایی از اندازه گیری توسط قسمت CM جمع آوری می گردد. داده ها به دو صورت online و offline توسط دستگاه های قابل حمل جمع آوری ارتعاشات و نصب در محل نشان داده می شوند.در حالت offline هنگامی كه بخواهیم از روش های حتی ساده آنالیز داده استفاده بكنیم داشتن مدیریت داده ها و ترسیم آنها كمك بزرگی به پیشبرد برنامه ی Predictive Maintenance می كند. به عبارتی دیگر، همراه دستگاه Vibration data collector نرم افزار پشتیبانی ارایه می گردد كه عمل collecting trending reporting، چاپ نتایج، دادن اخطار، اطلاع از عدم دادن داده و مرتب كردن زمان اندازه گیری از جمله وظایف آن هاست.
كند. به عبارتی دیگر، همراه دستگاه Vibration data collector نرم افزار پشتیبانی ارایه می گردد كه عمل collecting ,trending reporting، چاپ نتایج، دادن اخطار، اطلاع از عدم دادن داده و مرتب كردن زمان اندازه گیری از جمله وظایف آنهاست.