آزمون های غیر مخرب
تاريخ :
۱۳۹۳/۳/۱۲
آزمون های غیر مخرب
يكي از روش های تشخيص ناپيوستگی ها ياعيوب سطحی در فلزات، بازرسی PT يا مايع نافذ مي باشد. بازرسي به روش PT يكي از معمول ترين روش های
آزمون های غيرمخرب بشمار می آيد كه با مهارت و هزينه كمی نسبت به ساير
آزمون های غيرمخرب می توان آن را انجام داد.ترک های سطحی و منافذی که با چشم عادی قابل رویت نمی باشند بوسیله آزمون مایع نافذ (PT) شناسایی می شوند. این روش در شناسایی منافذ جوش کاربرد فراوانی دارد. قابل ذکر است که فولادهای آستنیتیک همچون استنلس استيل 316 و فلزات غیر آهنی که از روش
ذرات مغناطیسی (MT) نمی توان آن ها را تست نمود از روش مایع نافذ ارزیابی می شوند.
روش انجام آزمون مایع نافذ
آزمون مایع نافذ را به دو طریق، با استفاده از رنگ مرئی و فلورسنت می توان انجام داد. به این صورت که ابتدا سطح قطعه مورد نظر را تمیز و خشک می نماییم، سطح باید عاری از هرگونه شی خارجی مثل براده ها باشد تا مایع نافذ بخوبی داخل ترک ها نفوذ نماید.
سپس بوسیله مایع نافذ (penetrant) سطح موردنظر را می پوشانیم که می توان این عمل را با اسپری نمودن نافذ و یا غوطه ور ساختن قطعه درون نافذ انجام داد. بر اثر خاصیت موینگی نافذ به درون ترک ها نفوذ می کند و برای اینکه از نفوذ آن اطمینان حاصل نماییم مدتی را صبر کرده و سپس ماده نافذ اضافی را از روی سطح پاک می کنیم.
ظاهر کننده (Developer) که پودر سفید رنگی می باشد را روی سطح فوق اسپری می کنیم. ظاهر کننده باعث می شود مایع نافذ از ترک ها بیرون کشیده شود و درنتیجه رنگ بر روی سطح پس می زند.
سپس بوسیله بازرسی چشمی تحت نور سفید (در صورت استفاده از رنگ مرئی) و یا نور ماورابنفش (در صورت استفاده از رنگ فلورسنتی) نشانه های رنگی ایجاد شده را مشاهده نموده و محل عیوب و ترک ها مشخص می گردد.
در حقیقت برای انجام این تست نیاز به 3 اسپری نافذ، ظاهركننده و پاك كننده داریم. یكی از برندهای تجاری معروف تامین كننده این اسپری ها (افشانه ها) شركت MAGNAFLUX می باشد.
کاربرد های تست آزمون نافذ
- شناسایی و تشخیص محل عیوب سطحی در مواد بدون خلل و فرج
- شناسایی ترک و منفذ در جوش
- شناسایی عیوب سطحی در ریخته گری
- شناسایی ترک ناشی از خستگی در اجسام تحت تنش
محدودیت های آزمون نافذ
- جسم باید تقریبا سطح غیر متخلخل و صافی داشته باشد.
- زمان تخمینی جهت ارزیابی:
- کمتر از یک ساعت
- نكته: مطابق استاندارد ASME Sec VIII، تایید صلاحیت بازرسان PT بایستی بر اساس ASNT SNT-TC-1A صورت گیرد. همچنین روش انجام تست PT یا مرجع اصلی آن در ASME Sec V می باشد. در حقیقت بررسی و تایید دستورالعمل PT برای تجهیزاتی كه مطابق استاندارد ASME ساخته می شوند بر اساس ASME Sec V می باشد.
تصاوير راديوگرافی عيوب جوش
يكي از روش های متداول در شناسايی عيوب جوش، آزمايش راديوگرافی (پرتونگاری) جوش مي باشد كه به اختصار RT ناميده می شود.
تاييد صلاحيت پرسنل آزمايش های غيرمخرب مطابق با استانداردهاي آمريكايی ASNT و دريافت گواهينامه مطابق با SNT-TC-1A در سه سطح (سطح 1، 2 و 3) انجام مي شود. همچنين استانداردهای ديگری همچون استاندارد اروپايی (EN 473) نيز ممكن است به عنوان مرجع تاييد صلاحيت و ارائه گواهينامه در برخی پروژه ها استفاده شود.اين روش آزمايش غيرمخرب نسبت به روش های ديگر از لحاظ ايمنی به خاطر استفاده از پرتو های يونيزه كننده گاما يا ايكيس نياز به رعايت و توجه بيشتری دارد.